Jakie niesie za sobą skutki ?
Na podstawie umowy pożyczki, pożyczkodawca zobowiązuję się przenieść na własność pożyczkobiorcy określoną ilość pieniędzy bądź rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a pożyczkobiorca zobowiązuję się zwrócić tą samą ilość pieniędzy lub rzeczy tego samego gatunki i tej samej jakości. Mimo zawarcia umowy pożyczki, wielu pożyczkobiorców nie spłaca swoich zobowiązań terminowo. Wtedy, pożyczkodawca uzyskuje możliwość wypowiedzenia umowy. Taki przypadek niesie za sobą negatywne konsekwencje dla pożyczkobiorcy. Jednak, aby wypowiedzenie umowy pożyczki było skuteczne, musi zostać dokonane zgodnie z regulacjami ustawowymi bądź wskazanymi w umowie pożyczki.
Reguły wskazane w umowie
Jako, że Kodeks cywilny nie reguluje obszernie kwestii wypowiedzenia umowy pożyczki, to w interesie pożyczkodawcy będzie określenie reguł dotyczących wypowiedzenia umowy pożyczki zawartej na czas określony lub nieokreślony. W związku z tym, osoby zawierające umowę z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek takim jak bank bądź firma pożyczkowa, muszą przygotować się na to, że w umowie zostaną wskazane warunki jakie muszą zostać spełnione, aby możliwym było wypowiedzenie umowy pożyczki. Najczęściej będą to końcowe klauzulę umowy.
Jako przyczyny wypowiedzenia umowy pożyczki najczęściej będą wskazane przypadki, gdy pożyczkodawca zalega z zapłatą rat zobowiązania (np. wypowiedzenie będzie możliwe, gdy pożyczkobiorca spóźnia się z spłatą raty pożyczki 2 miesiące) lub utratą przez zobowiązanego zdolności kredytowej.
Reguły ustawowe
Art. 723 Kodeksu cywilnego określa reguły terminu zwrotu pożyczki, gdy nie został on określony w umowie, a pożyczkodawca dokonał jej wypowiedzenia.. W takim przypadku pożyczkobiorca będzie zmuszony do zwrotu pożyczki w ciągu 6 tygodni od wypowiedzenia umowy. W praktyce, orzecznictwo uznaje, iż skierowanie do pożyczkobiorcy wezwania do zapłaty lub zwrotu może być interpretowane jako wypowiedzenie umowy w rozumieniu art. 723 Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z zasadą swobody umów, strony mogą uzgodnić inny niż 6 tygodniowy termin na zwrot pożyczki liczony od wypowiedzenia umowy przez pożyczkodawcę.
Skutki wypowiedzenia umowy
Wypowiedzenie umowy pożyczki jest jednostronnym oświadczeniem woli skierowanym przez pożyczkodawcę do pożyczkobiorcy. W związku z tym musi ono zostać dokonane zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego. Pożyczkodawca powinien złożyć oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki w taki sposób, aby pożyczkobiorca mógł się z nim zapoznać. Dopiero zapoznanie się z oświadczeniem pożyczkodawcy przez pożyczkobiorcę, będzie skutkowało wypowiedzeniem umowy.
Najważniejszym skutkiem wypowiedzenia umowy pożyczki będzie postawienie w stan wymagalności całej należności. Pożyczkobiorca będzie musiał zwrócić całą kwotę, a pożyczkodawca będzie miał prawo dochodzić swojej należności na drodze sądowej.
Tak więc wypowiedzenie umowy pożyczki ma bardzo negatywne skutki dla pożyczkobiorcy. Czynność ta powinna być przez pożyczkodawcę wykonywana w ostateczności, gdy pozostają uzasadnione wątpliwości, iż pożyczkobiorca nie spłaci swojego zobowiązania. W przypadku chwilowych opóźnień pożyczkobiorcy w spłacie zobowiązania, powinien zastosować środki mniej dolegliwe, takie jak wezwania do zapłaty.