Zarzut w sprawie egzekucji administracyjnej

Co może stanowić podstawę zarzutu oraz jaki skutek wywołuje jego wniesienie?

Zarzut jest podstawowym środkiem prawnym przysługującym zobowiązanemu w związku z prowadzoną egzekucją w administracyjną. W szczególności przedmiotem zarzutu będą sytuacje niezgodnego wszczęcia i prowadzenia egzekucji administracyjnej. Środek ten stanowi pewną gwarancję weryfikowania czynności organów egzekucyjny, która ma służyć ochronie zobowiązanego. Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji szczegółowo reguluje zarówno podstawę wniesienia zarzutu, skutek jaki wywołuje jego wniesienie, o czym szczegółowo poniżej.

Podmioty legitymowane do wniesienia zarzutu oraz jego podstawy

Do wniesienia zarzutu legitymowany jest wyłącznie zobowiązany. Podmiotem zaś właściwym do jego rozpatrzenia jest wierzyciel. Niemniej jednak zarzut nie jest wnoszony przez zobowiązanego bezpośrednio do wierzyciela, bowiem winien zostać on zostać złożony do wierzyciela za pośrednictwem organu egzekucyjnego.

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wskazuje enumeratywny katalog „przypadków”, w których jest możliwe wniesienie zarzut, a więc jest to:

1. Nieistnienie obowiązku.
2. Określenie obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z
   1. Orzeczenia (np. postanowień lub decyzji właściwych organów).
   2. Dokumentu będącym np. deklaracją lub zeznaniem złożonym przez podatnika lub płatnika.
   3. Przepisu prawa, jeżeli obowiązek wynika bezpośrednio z tego przepisu.
3. Błąd co do zobowiązanego.
4. Brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia, jeżeli jest wymagane.
5. Wygaśnięcie obowiązku w całości albo w części.
6. Brak wymagalności obowiązku w przypadku:
   1. Odroczenia terminu wykonania obowiązku.
   2. Rozłożenia na raty spłaty należności pieniężnej.
   3. Wystąpienia innej przyczyny niż określona w lit. a i b.

Termin i skutek złożenia zarzutów

W pierwszej kolejność należy zauważyć, że ustawa przewiduje 3 terminy do wniesienia zarzutów, co będzie wpływało na skutek jaki wywoła wniesienie zarzutu. A zatem zarzut może zostać wniesiony nie później niż:

1. W terminie 30 dni od dnia wyegzekwowania w całości obowiązku, kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych.
2. Do dnia wykonania w całości obowiązku o charakterze niepieniężnym lub zapłaty w całości należności pieniężnej, odsetek z tytułu niezapłacenia jej w terminie, kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych.
3. W terminie 7 dni od dnia doręczenia zobowiązanemu postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w całości albo w części.

Wniesienie zarzutu w terminie wskazanym w pkt 3 spowoduje zawieszenie postępowania egzekucyjnego.

Rodzaje rozstrzygnięcia

Na skutek wniesionego zarzutu, wierzyciel wydaje postanowienia, w których:

1. Oddala zarzut.
2. Uznaje zarzut w całości.
3. Uznaje zarzut w części i w pozostałym zakresie oddala ten zarzut.
4. Stwierdza niedopuszczalność zarzutu w sprawie egzekucji administracyjnej, jeżeli:
   1. Zarzut jest albo był przedmiotem rozpatrzenia w odrębnym postępowaniu podatkowym, administracyjnym lub sądowym.
   2. Zobowiązany kwestionuje w całości albo w części wymagalność należności pieniężnej z uwagi na jej wysokość ustaloną lub określoną w orzeczeniu, od którego przysługuje środek zaskarżenia.