Przysądzenie własności nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym

Ostatni etap egzekucji z nieruchomości

Egzekucja z nieruchomości dzieli się na kilka etapu, które w ostateczności mają za zadanie doprowadzić do spieniężenia nieruchomości, celem zaspokojenia wierzycieli. Pierwszym z nich jest zajęcie nieruchomości. Następnie dokonywane są oględziny nieruchomości, a na ich podstawie sporządzany operat szacunkowy celem ustalenia wartości nieruchomości. Kolejno, wyznaczana jest licytacja nieruchomości. Jeśli na licytacji dojdzie do wylicytowania nieruchomości, sąd dokona przybicia osobie, która zdecydowała się na zakup nieruchomości. Następnie po uiszczeniu ceny z przybicia, dochodzi do ostatecznego etapu egzekucji z nieruchomości, przysądzenia własności.

Charakter postanowienia o przysądzeniu i własności i jego zaskarżalność

Warunkiem przysądzenia własności jest kumulatywne spełnienie dwóch przesłanek: uprawomocnienia się postanowienia o przybiciu oraz wykonania przez nabywcę warunków licytacyjnych. Czy na postanowienie o przysądzeniu własności może być przedmiotem zaskarżenia przez dłużnika?

Otóż tak, bowiem na takie postanowienie dłużnik może wnieść zażalenie. Niemniej jednak podstawą zażalenia nie mogą być uchybienia sprzed uprawomocnienia się przybicia. A zatem ustawodawca wprowadził swoistą prekluzję zarzutów, które można wnieść na takie postanowienie. W praktyce oznacza to, że kontrola sądu ograniczona jest wyłącznie do zbadania czy postanowienie o przybiciu lub ustaleniu ceny nabycia jest prawomocne i czy zostały wykonane warunki licytacyjne. Pozostałe uchybienia bowiem winny być podniesione przed uprawomocnieniem się postanowienia o przybiciu, przez co dłużnik traci możliwość ich podniesienia w zażaleniu na postanowienie o przysądzeniu własności.

Skutki przysądzenia własności

Oczywiście podstawowym skutkiem uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności jest przeniesienie własności na nabywcę. Poza tym można również wskazać następujące skutki:

1. Przeniesienie uprawnień i obowiązków związanych z własnością nieruchomości.
2. Skutki w sferze praw rzeczowych i obligacyjnych ciążących na nieruchomości. Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia bowiem wygasają wszelkie prawa i skutki ujawnienia praw i roszczeń osobistych ciążące na nieruchomości. Na miejsce tych praw powstaje prawo do zaspokojenia z ceny nabycia z pierwszeństwem przewidzianym w przepisach o podziale ceny uzyskanej z egzekucji. Niemniej jednak w mocy bez potrącenia ich wartości z ceny nabycia pozostają m. in. służebność drogi koniecznej czy przesyłu.
3. Ujawnienie na rzecz nabywcy prawa własności w prowadzonej księdze wieczystej lub zbiorze dokumentów.
4. Wykreślenie w księdze wieczystej lub zbiorze dokumentów praw, które wygasły.